De HTM-606

De HTM-606 die niet meer mocht meedoen

Veel werk verzet maar er bestond geen clementie.!

Dit album is best wel een gevoelig en zeker belangrijk album voor de geschiedenis van de autobusdienst HTM. We moeten echter wel heel wat jaren terug. Het verhaal begint met de samenwerking met Ruurd Berendes, Bart R. en HTM. Destijds was HTM op zoek naar een promotiebus oude stijl. Okay, op pad dan maar en inderdaad we wisten wel iets dan mogelijk te gebruiken was.
We komen terecht bij het touringcarbedrijf Küpers in Hilvarenbeek. Dit bedrijf exploiteerde ook nog eens de Safari Bussen die actief waren in het safaripark Beekse Bergen. Onderhandelingen waren van start gegaan en het lag in de bedoeling om een oude Safari Bus, ex-GEVU wagens te ruilen voor een HTM bus. De HTM bus werd de 245, een CSA-1 die men dan als een winkelwagen wilde ombouwen. Wij zouden dan een gestreepte bus retour krijgen. Zo werd de deal gesloten. Bart R. reed de wagen naar Den Haag. Onderweg werden we ook nog eens aangehouden door een motoragent die dacht dat we de wagen hadden gestolen. Maar na het tonen van de juiste papieren was dit euvel snel opgelost.

Bij HTM had men de wagen al een naam gegeven, het zou de HTM-606 worden.
Iedereen die met het project te maken had was buitengewoon enthousiast geworden. Hoewel de wagen iets kleiner was dan de oude Kromhout c.q. AEC bussen van HTM, zou hij een goede rol kunnen gaan spelen in de promotie van HTM naar de buitenwereld.
Er werd al een wagenmaker voor dit opknap doel in het leven geroepen. Snel werd de wagen van beplating ontdaan, het carrosserie werd weggesleept naar een bedrijf die het zou zandstralen. Eenmaal retour bij HTM werden de nodige delen vervangen. Veel werk maar nuttig. De motor was eruit gehaald en lag klaar voor een grote beurt. In Engeland werden diverse speciale vetten en oliën besteld nodig voor dit type bus, een Leyland Coach. De bus zou het uiterlijk krijgen gelijkend op die van de museumbus 327.

Dan een kink in de kabel….!
Via, via hoorden we plots dat het project werd stopgezet zonder een reden. Heel snel werd de wagen naar de sloper gebracht.
Inmiddels hadden we een tweede bus weten te vergaren, speciaal voor het leveren van onderdelen. Slim maakte HTM daar gebruik van, men zaagde de kop er af en handigde die over aan de mensen van het museum aan de Frans Halsstraat. Er bleef een rare smaak achter. Was de druk van het museum dan zo groot dat HTM overstag ging om een NIET HTM bus in exploitatie te nemen.? Kennelijk wel en de enthousiastelingen zaten met de gebakken peren. Al dat werk gewoon voor niets.!
Ruurd Berendes, Cees van der Veen, Peter Hoegen en al die mensen die aan het project hadden meegewerkt werden gewoon zonder mededeling aan de kant geschoven.!
Niemand had de moeite genomen hen op de hoogte te brengen.
Dit was echt een steek die HTM heeft gelaten. Een steekwond die jaren heeft gekost om weer te helen.
Zoveel werk gedaan en dan zomaar naar de sloper.? Ongekend, maar blijkens de feiten mocht de HTM-606 kennelijk niet meedoen of zou de wagen een bedreiging vormen voor het museum aan de Frans Halsstraat.?
Het team

KLIK HIER voor het fotopicalbum.


Aanvulling:
Een matig fotootje maar toch wel leuk, eentje gemaakt door Ruurd Berendes. Bart R. rijdt de ex-GEVU bus, als een Safaribus naar Den Haag. Een leuk reisje hoewel de remmen slechts 15% van hun krachten leverden. Toch blijft dit feit een stukje om nooit meer te vergeten.

Bart R.
   
HISTORISCHE AANSCHAF

We gaan eens terug naar 1986. We hebben al veel geschreven over het mislukte project over de HTM-606. Wat we niet hebben geschreven is een artikel dat wij in 1986 maakte en dat in het personeelsblad WIEL van HTM werd afgedrukt. In die tijd van publicatie was iedereen ‘van hoog tot laag en met name de collega’s van de werkplaats’ nog erg enthousiast en zagen het hele project helemaal zitten. Ook de toenmalige directie was voor de plannen warm gelopen. En… zo kwamen we dan ook tot een begin van uitvoering. De plannen van o.a. Cees van der Veen, Frans van der Hout, Jan Berkhuijsen, Ruurd Berendes, vele enthousiaste collega’s en Bart Rijnhout (destijds hoofdredacteur van HET AUTOBUSNIEUWS-HTM) werden tot uitvoering gebracht, totdat er uit onverwachte hoek een stroming van buiten HTM muren, in actie kwam die het project tot stoppen wist te brengen met een triest resultaat, SLOOP van deze unieke en vooral historische wagens.! Maar terug naar 1986. Om de geschiedenis over deze bus(sen), want we hebben er destijds twee exemplaren weten binnen te krijgen, geen geweld aan te doen zullen we dat artikel van destijds nu wederom het licht laten zien:


De geschiedenis anno 1986
Bijna iedereen weet dat het Haags Bus Museum, dat nu zeven jaar bestaat, al het mogelijke doet om voormalige HTM-bussen uit het grijze verleden te behouden voor het nageslacht. Daarbij denken we onmiddellijk aan de groen/gele Kromhout/Verheul 327, die bij bijzondere gelegenheden in de Haagse straten te zien is. Juist die Kromhout heeft ons de laatste tijd veel zorgen gegeven zoals bijvoorbeeld de spanningsregelaar die het op een gegeven moment liet afweten. Eénmaal in de garage aan de Viaductweg begonnen de problemen. De spanningsregelaar was niet meer te herstellen en moet vervangen worden. Maar waar ter wereld haal je een andere spanningsregelaar vandaan.? Nou, daar begint inderdaad een probleem, een probleem dat geruime tijd duurde. Uiteindelijk wist men een oud tweedehands kastje te verkrijgen dat zowaar een nog werkende spanningsregelaar bleek te zijn.! Dat is de realiteit van de Kromhoutbus. Deze tegenslag heeft ons doen beseffen dat deze historische bus in het vervolg bij hoge uitzondering voor ritten van stal zal worden gehaald. Voorts zal de bus te zijner tijd wegens ingrijpende restauratiewerkzaamheden aan voornamelijk carrosseriegedeelte langdurig buiten bedrijf zijn.

De ‘551’ een echte HTM-AEC bekend uit de zestiger jaren. (coll: C.J.A. van der Veen)

Promotie
Al heel lang wordt, met name bij de afdeling Busvervoer, gedacht aan verbetering van de promotie gericht naar het publiek dat gebruik maakt van ons vervoer. De lijnennetstudie heeft ons doen beseffen dat we als Busvervoer heel goed de vinger aan de pols moeten houden. We moeten nog klantgerichter gaan werken, we moeten ons product nog meer verbeteren. Onze nieuwe bussen dragen daaraan een steentje bij. Toch wordt de vraag naar historisch materieel steeds meer hoorbaar, een geluid waarop we moeten inspelen. We weten uit cijfers dat de aantrekkingskracht voor het publiek van onze historische tram groot en zelfs groeiende is. Ook de vraag naar oude bussen stijgt. Maar ja, als je gedwongen wordt steeds minder van de Kromhout gebruik te maken dan is het bijzonder moeilijk om aan de vraag te voldoen. Helaas kan nu een stukje buspromotie niet meer ten volle benut worden. Goede raad is duur.


Oude bus
Een idee van de redactie van Het Autobusarchief, hoofdredacteur Bart R. en medewerker Ruurd Berendes om het land in te gaan op zoek naar oude bussen, is met beide handen aangegrepen, want volgens Ruurd rijden in het Safaripark Beekse Bergen nabij Hilvarenbeek een aantal bussen die nagenoeg gelijk zijn aan onze vroegere AEC-bussen uit de zestiger jaren. Bij navraag blijken deze bussen in de beginjaren van hun leven het Utrechtse publiek gediend te hebben. Een bezoek aan Küppers-Tours, eigenaar van een aantal van deze bussen, leverde positieve berichten op. Er was een kans dat wij zo’n bus zouden kunnen overnemen. Een plan wordt gemaakt en in concept uitgewerkt. De hoofden van de afdelingen busvervoer en busmaterieel worden ingelicht. Al direct was er enig enthousiasme te bespeuren. Na intensief beraad wordt de directie ingelicht over dit omvangrijke plan en een groen licht voor de transactie wordt gegeven.


Leyland versus DAF
Na de heer Küppers van dit nieuws op de hoogte gebracht te hebben komen we tot de overeenkomst dat de oude bus met gesloten beurs wel geruild kan worden tegen een oude HTM-standaardbus. HTM-bus ‘245’ wordt voor dit doel gereed gemaakt en op 3 juli 1986 ging de wagen, met Bart R. aan het stuur, voor ruiling richting Hilvarenbeek. Nu komt de vraag. Waarom nu juist zo’n oude Utrechtse bus en waarom nu juist een wagen van het merk Leyland.?

De ex-HTM ‘245’ is aangekomen in Hilvarenbeek om geruild te worden met een Leyland-bus. (foto: Bart R.)

Stoppen met het zoeken naar oude HTM-bussen.? Het antwoord is eigenlijk heel eenvoudig te geven. Oude HTM-bussen en juist die nog in aanmerking zouden komen om ooit weer eens op de weg te komen, zijn er niet meer. De enkelingen die we terugvonden bleken wrakken te zijn. De ex-Utrechtse bus waarover we het hebben heeft heel veel voordelen. Op de eerste plaats is de gelijkenis van deze wagen met onze ex-AEC’s frappant; op de tweede plaats is het onderstel van Leyland wat dat er nog genoeg onderdelen te verkrijgen zijn en op de derde plaats rijden er nog bussen van dit type tot op de dag van vandaag. Eigenlijk is dit laatste voordeel doorslaggevend hoewel we weten dat het geen originele HTM-bus is. Maar het grote publiek ziet alleen de buitenzijde van het geheel en zal zich, zittend in deze bus, toch in vroegere tijden wanen.


De ex-GEVU-33, ex- Küppers nummer 1.
De ex-GEVU-33, ex- Küppers 1 tevens toekomstig HTM-606 (oplopend nummer na AEC-581 t/m 605) is een Leyland met chassisnummer 551534. Het carrosserie is bij Verheul gebouwd. Het kenteken is RB-67-48 en hij is op 5 augustus 1956 bij de GEVU in dienst gekomen. Op 27 augustus 1976 is de wagen met zijn soortgenoten buiten dienst gesteld en aan Küppers-Tours doorverkocht. Daar heeft de bus met nog zeven gelijksoortige wagens ruim tien jaar in het Safaripark rondgereden. De bus is nu op de kop af dertig jaar oud en mag als antiek beschouwd worden. Toen de ruiling eenmaal een feit was hebben we hem met een kuissnelheid van 75 km/u zonder enige problemen naar Den Haag gereden. Opmerkelijk was dat de bus uitstekend reed en schakelde. In de nabije toekomst zal de wagen teruggebracht worden tot het toenmalige HTM-uiterlijk uit de zestiger jaren.

Links: 3 juli 1986. Bart Rijnhout (links op de foto) neemt de toekomstige HTM-606 van de heer Küppers in ontvangst. Derde van links, de heer C.J.A. van der Veen en naast hem Ruurd Berendes. (copyright: Het Autobusnieuws). De NB-15-08 een Leyland/Verheul gelijk aan de RB-76-48. Frappant is de gelijkenis van deze wagen met onze HTM-AEC’s. (foto: Huub Antes).

De bus zal tevens aan de huidige wagenparksterkte toegevoegd worden als de HTM-606. Begrijpelijk zal de bus niet als lijnwagen ingezet worden maar het ligt in de bedoeling de bus voor bijvoorbeeld afscheidnemers, historische ritten - misschien in combinatie met de historische tramritten -, het rijden van hoogwaardigheidsbekleders en dergelijke in te zetten.


Historische aanschaf
Gezien de leeftijd van de HTM-606 ‘RB-67-48’ en zijn toekomstige speciale inzet bij ons bedrijf zal er over de uitvoering van het herstel- en restauratieplan en het latere onderhoud en beheer nog overleg gevoerd worden. De redactie van Het Autobusnieuws heeft reeds enige aanbevelingen aan het Hoofd Busvervoer gedaan. Over het verloop van de restauratie zullen wij u regelmatig informeren.


En zo schreven wij in 1986 over de HTM-606. De tweede bus, de NB-15-08 (ex-GEVU 35) werd eveneens geruild en kwam naar Den Haag louter om als onderdelenleverancier te dienen. Helaas, u kunt genoeg over dit project lezen, zijn deze beide antieke wagens naar sloper Mulder vertrokken en werden heel snel in stukken gezaagd. Niemand moest op dit project terugkomen.! Wel moet ons nog van ons hart dat heel geluidloos wij plotseling zonder enige informatie niet lang erna de kop van de NB-15-08 tegenkwamen in het museum aan de Frans Halsstraat.!